Η κατάχρηση φαρμάκων με ιατρική συνταγή, ενώ είναι ευρέως διαδεδομένη κυρίως στις ΗΠΑ, αποτελεί πρόβλημα και σε πολλές περιοχές του κόσμου συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, της Νότιας Αμερικής και της Νότιας Ασίας. Μόνο στις ΗΠΑ, περισσότερα από 15 εκατομμύρια άνθρωποι κάνουν κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων, αριθμός που είναι μεγαλύτερος από το συνολικό αριθμό χρηστών κοκαΐνης, παραισθησιογόνων, εισπνεόμενων ουσιών και ηρωίνης.

Το 2006 στις Ηνωμένες Πολιτείες, 2,6 εκατομμύρια άνθρωποι έκαναν κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων για πρώτη φορά.

Μια έρευνα του 2007 στις ΗΠΑ, διαπίστωσε ότι το 3,3% των ηλικιών 12-17 και το 6% των ηλικιών 17-25 ετών είχε κάνει κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων κατά τον τελευταίο μήνα.

Η κατάχρηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων προκαλεί μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από ότι η υπερβολική δόση ναρκωτικών. Από τους 22.400 θανάτους λόγω υπερβολικής δόσης ναρκωτικών το 2005 στις ΗΠΑ, τα οπιοειδή παυσίπονα ήταν τα φάρμακα που εμφανίζονταν πιο συχνά στις αναλύσεις αίματος και ήταν υπεύθυνα για το 38,2% αυτών των θανάτων.

Το 2005, 4,4 εκατομμύρια έφηβοι (ηλικίας από 12 έως 17 ετών) στις ΗΠΑ παραδέχθηκαν ότι έπαιρναν συνταγογραφούμενα παυσίπονα, ενώ 2,3 εκατομμύρια πήραν κάποιο συνταγογραφούμενο διεγερτικό με ιατρική συνταγή, όπως το Ριταλίν. 2,2 εκατομμύρια άτομα έκαναν κατάχρηση φαρμάκων όπως το σιρόπι για το βήχα. Ο μέσος όρος ηλικίας για αυτούς που κάνουν χρήση για πρώτη φορά είναι τώρα τα 13 με 14 χρόνια.

Τα ηρεμιστικά, τα οπιοειδή και τα αντικαταθλιπτικά είναι υπεύθυνα για περισσότερους θανάτους από υπερβολική δόση (45%) από την κοκαΐνη, την ηρωίνη, τη μεθαμφεταμίνη και τις αμφεταμίνες (39%) μαζί. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι περισσότεροι θάνατοι σημειώνονταν στα κέντρα πόλεων, σε Αφρο-Αμερικανικές γειτονιές, αλλά τώρα οι θάνατοι είναι περισσότεροι στις λευκές κοινότητες της επαρχίας. Η ίδια τάση μπορεί να γίνει αντιληπτή και στους ρυθμούς εισαγωγής στο νοσοκομείο λόγω χρήσης ουσιών και στα επείγοντα περιστατικά λόγω υπερβολικής δόσης. Από τις 1,4 εκατομμύρια εισαγωγές στην εντατική λόγω ναρκωτικών το 2005, οι 598.542 περιπτώσεις σχετίζονταν με τη χρήση μόνο φαρμακευτικών σκευασμάτων, ή το συνδυασμό τους με άλλα φάρμακα/ναρκωτικά.

Σύμφωνα με έρευνες, σχεδόν το 50% των εφήβων πιστεύει ότι τα συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι πιο ασφαλή από τα παράνομα ναρκωτικά που πωλούνται στους δρόμους – το 60% με 70% λένε ότι το φαρμακείο του σπιτιού τους είναι η πηγή από την οποία παίρνουν τα ναρκωτικά.

Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο για την Εξάρτηση και τη Χρήση Ουσιών του Πανεπιστημίου Κολούμπια, οι έφηβοι που κάνουν χρήση ναρκωτικών με ιατρική συνταγή έχουν τις διπλάσιες πιθανότητες να κάνουν χρήση αλκοόλ, πενταπλάσιες πιθανότητες να κάνουν χρήση μαριχουάνας και από δώδεκα έως είκοσι φορές περισσότερες πιθανότητες να κάνουν χρήση παράνομων ναρκωτικών όπως η ηρωίνη, το Έκσταση και η κοκαΐνη σε σχέση με τους εφήβους που δεν κάνουν χρήση συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

Το 2007, η Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των ΗΠΑ ανακάλυψε ότι η κατάχρηση του παυσίπονου Φεντανίλ σκότωσε περισσότερα από 1.000 άτομα στις ΗΠΑ εκείνο το χρόνο. Το φάρμακο αυτό είναι από τριάντα έως πενήντα φορές πιο ισχυρό από την ηρωίνη.