Λόγω του κινδύνου κατάχρησης ή δημιουργίας εθισμού, πολλά φάρμακα που δίνονται με ιατρική συνταγή έχουν ταξινομηθεί από την Υπηρεσία Ελέγχου Φαρμάκων των ΗΠΑ στην ίδια κατηγορία με το όπιο ή την κοκαΐνη. Στα φάρμακα αυτά περιλαμβάνονται το Ριταλίν και το Ντεξεντρίν (διεγερτικά), και τα παυσίπονα Οξικοντίν, Ντεμερόλ και Ροξανόλ.
Πολλά παράνομα ναρκωτικά του δρόμου ήταν κάποτε σε χρήση ή συνταγογραφούνταν από γιατρούς ή ψυχίατρους, αλλά αργότερα απαγορεύτηκαν, όταν οι αποδείξεις για τις βλαβερές συνέπειές τους δεν μπορούσαν πλέον να αγνοηθούν. Παραδείγματα αυτών είναι η ηρωίνη, η κοκαΐνη, το LSD, η μεθαμφεταμίνη και το Έκσταση.
Η κατάχρηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων μπορεί να γίνει πιο επικίνδυνη από τη χρήση παράνομων ναρκωτικών. Η υψηλή δραστικότητα κάποιων συνθετικών φαρμάκων τα οποία συνταγογραφούνται, ενέχει μεγάλο κίνδυνο υπερδοσολογίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση του Οξικοντίν και άλλων παρόμοιων παυσίπονων, όπου οι θάνατοι λόγω υπερβολικής δόσης έχουν υπερδιπλασιαστεί σε μια περίοδο 5 ετών.
Πολλοί άνθρωποι δε συνειδητοποιούν ότι η διανομή ή η πώληση συνταγογραφούμενων φαρμάκων (όχι από γιατρό) αποτελεί μια μορφή εμπορίας ναρκωτικών, ότι είναι το ίδιο παράνομη όπως η πώληση ηρωίνης ή κοκαΐνης και επισύρει την επιβολή υψηλών προστίμων και ποινή φυλάκισης. Όταν η εμπορία φαρμάκων καταλήγει στο θάνατο ή σε σοβαρή σωματική βλάβη, αυτοί οι έμποροι αντιμετωπίζουν ποινή ισόβιας φυλάκισης.
